Wednesday 29 July 2009

Rayna sa Kadalanan

Kung ang Jeepney gitawag ug Hari sa Karsada. Ang Rayna mao ang mga trisikol. Imong silang makit an sa daplin sa kadalanan sa syudad man o lungsod. Ug andam muhatod kanimo kung asa ka man moadto. Maila kini pinaagi sa nagkadaiyang mga arti-arti,pintal ug mga raya-raya naglangkob sa pangalan sa tag iya. Ang uban ngalan sa mga anak. Duna usab mga sulat pulong kinulto sa basahon sa Bibliya. Klase ang hitsura niini matag lugar, probinsya , syudad. Dunay kapasidad nga mukarga ug duha hangtod sa unom ka pasahero. Pipila lang kini sa mga pangkanibuhian sa matag pamilya. Gani dunay uban nakapahuman ug paeskwela tungod niining pagmasahero. Arangan ang pamilya kung makabaton ka ug trisikol.

Sauna ang trysikol wala pa mauso. Ang mga nag-una sa kadalanan mao lang ang mga trisikad. Matang sa mga biseklita nga dunay side car nga gituyo ug gama alang sa pasahero. Sa pagpadagan ginamit ang pagtunob sa pedal. Pipila lang ka tuig milabay ang kanhing mga trisikad agig pag ka imbentor ng mga pinoy gitaoran kini ug makina gamit sa pangdagat o pump boat. Diin nahimong sayon ang pagpadagan kay di makina naman. Padayon gihapon ang paglambo sa technolohiya meresulta kini sa pagkahimugso ning mga rayna sa dalan. Mao kini ang mga trisekol karun.

By: Joel Mutia

Sunday 26 July 2009

Ambak Barko

Kabalo naka nga miambak ko sa barko?
Ay kabalaka sauna ra to
Didto sa Bohol katong nag -skwela pako
Maygani wa ko mabunal sa siminto

Malas jud to nga adlaw
Kay sa akong paglakaw
Nakatunob ko ug taig kabaw
Paita basa ug tugnaw pa
Ako pa jud naginusara

Natingala ako amigo
Sa iyang pagtagbo
Nganong nabasa ko
wa lang siya nakabalo sa nahitabo

Dilikado kaayo
Akong gibuhat kay sa pag-ambak
Ang pating gahuwat
Apan salamat diay kay sa concreto
ko nakatugpa hapit lang ko madesgrasya.

Ang rason kay nakatulog man ko
Hinanok lami kaayo.
Sunod sakay bantay nako inig dung-go sa barko.

Kamingaw Sa Payag

Ang payag sa bukid giugbok
Kay sa mga kawantan kini mahadlok
Gipoy-an nalang ug ok-ok
Kay sa sige raman ug lok-lok

Kamingaw sa payag
Kay walay tawo nagpabuyag
Tagay ug bahalina, tuba
Sa tiyan ibunyag

Mga silingan
Asa na kamo
Dali ug daun kamo
Sa mamingaw kong payag
Ayaw kahadlok, katingala
kong ako nag inusara
kay inig kaon usa ray kutsara
Busa magkinamot lang ta.

Sakit Sa Tiyan

And tiyan kong nagakutoy
Nangita ug ilamoy
Wa jud kita pagkalooy
Ay naminghoy

Ngoy kaon ta ngoy
Murag Manok gidungoy
Taklobi ug bagol
Dokdoka arun ang dunggan mutaghoy

Sakit sa tiyan
Ang matagamtaman
Kung ang kaon imong pasagdan
Tan-awa si Manang
Gitaguan ang sud-an bantayi lang kay basin matok-an

Panghatag pud tawon
Sa batang sip-onon
Nangita ug mama
Aron sa iyaha magpakaon

Mga Kabataan Karun

Ang kabataan karun
Nausab na!
Tungod ba kini sa panahon ug teknolohiya?
Aw siguro..

Sauna ang bata malingaw na
Kung magdula ra sa karsada
Patentenro, tubig-tubig, taguanay
Ug uban pa
Tan-awa way gasto ug kwarta

Itandi karon nato
Ang bata toa na computer magpuyo
Dula diri dula didto
Kwarta sa gikinikangan ang gigasto

Sus tanawa ra ang bata
Nagsiga ang mata
Ang liog pirti ng taasa
Unsaon wa may gana
Dili na makapuyo sa Kusina

Dili magdugay ning bataa
Ang mata niini mabuta
Pagkalooy tawon kay
Gipsagdan lang man sa Mama

Ay siguro...

Gikan ko ug Bohol

Ang Isla sa Bohol
Didto ko nag iskwela
Kursong Fine arts
Akong gikuha

Wa mahibali ako nahuman na
Upat katuig ako gitagana
Pero dili lalim mga amigo amiga
Ang gikinikanan buslot ang bulsa

Isip pagtabang sa akong pag iskwela
Misulod kog trabaho isip kartonista
Sa Bohol Sunday Post nga kompanya

Ang Bohol nailhan
Sa tibook kalibutan
Tungod sa Chocolate Hills
Nga murag bulawan

Daghan kug barkada
Sa bohol sila nag-una
Dili jud nako makalimtan kining
mga tawhana


Daghan kug nailhan
Dili lang sa iskwelahan
Lakip na pud mga silingan
Kay sa pista magtapok man.

Timos

Nakaila baka ug timos?
Ah kana gud gikahadlokan
Sa mga batang pisot
Ambot ug naa pa ba na karun?

Nangutana lang ko
Kung kaila baka
Ug nakaila aw maayo
Haahahahah wala ra gud

Ambot nganong timos
Ang ako nahunahunaan
Basin sauna ako napaakan
Ay mamaak diay ni?

Ug wala ka kabalo
Pangutan-a imo mama
Hahhahahaha

Bitaw
Ang pangutana kita baka?
Sa pagpaak nila?
Malooy pud tawon mo
Tagai sila ug hostisya
Kay wala man jud ka nakakita ba

Kalooy sa timos

Arabic Text

Librong gamai akong gibasa
Ang sulod suwat pulong arabika
Usahay isulod ra sa bulsa
Kay arun bisag asa pwede ra mabasa

Kataw-anan litokon ang pulong
Unsahay sakit sa ilong
Pero numero ako nakat-on
Kay dali raman gud lamyon

Nag-andam kug litra
Kung diin nga sila pareha ba
Sus paita..perting layoa

Karun lipay nako kaayo
Kabalo nako musulat ug arabiko
Dili ka motoo? Bahala nimo.

Ayaw ug saba ha
Kay suwat ra bya ug basa.
Pero pag meaning na
Mokoot nako sa ako bulsa
hahahahah...

Tungod Sa Ulan

Ang nasud ko...
Bag-o lang giagian ug bagyo
Si Lando'ng mangtas kaayo
Wa makontento ang tonto
Mitoyok pa sa luyo
Nanglangoy intawon ang mga Pilipino

Karun duna na usab bagyo
Pero sa PAG-ASA wa mabasa
Lakip na si Gloria nagsiga ra ang mata
Kay nashock man sya.

Senador Trillanes ug mga kauban
Ikaduhang Mutiny ilang gisuwayan
Apan kini palpak lamang
Bisag sila gapaulan
Dili ba kaha tungod sa ulan?
Plano nila wa matuman?

Bahrain

Asa man gud nang dapita
Murag wala man na sa Mapa
Mao ba kana ang lugar
Sa mga dako ug kwarta?
Ah Dinar ang tawag nila

Ang nasud sa Bahrain usa ka isla
Duol ra sa Saudi Arabia
Gani nagsumpay na sila

Bahrain kay tubig ang meaning
Wa sila maboing?

Nag ingon ang kadaghanan
Sa lugar Arabia pwerting dilikadoha
Kay ang Arabo dagko ug dala
Hoy pagmata kung Pinoy
Mas kuyaw pa ang atoa!

Datu bitaw ning lugara
Tungod sa produktong lana
Nga maoy gisaligan sa nasud Amerika
Sa pagpadagan sa ilang industriya

Duha ka buwan palang ko
Apan Bahrain nalibot na nako
Salamat sa mga kaibigan
Mark ug Jonathan
Tungod nila layo kug naabtan..

Ang Alkansya

Nakakita ko ug Alkansya
Didto sa Karsada
Pagkalooya buslot ang mata
Perting wang-wanga

Asa naman intawon
Ang kwarta gahapon
Bag-o ra gisulod
Pero gikuha man daun

Ang alkansya way kwenta
Maypa isulod lang sa bulsa
Daun gastuha na
Arun ugma magkamang naka

Pagtigum tawon oi

Lumyagan sa Aloran

Baybayon sa Aloran
Daghan Lumyagan
Puno jud imong Sudlanan
Ipanghatag sa Silingan

Kuyog me ni kompare
Managbo me dri
Dala me suka ug sili
Alang sa among putahe

Lami kaayo siya
Kay lab-as kagubkob pa
Tompag gud ang
Bahaw sa among kusina

Pasagdi Lang

Daghan nagsuka
sa Pinulungang bisaya
Wa nako dam-ha
Nga apil diay ka

Intawon dodong ug inday
Nagtabisay ang laway
Wa ka kabantay
Nga Bisaya nang imo dagway

Ayaw tamaya
Ang bisayang pinulungan
Bahalag sakit sa dunggan
Mao bya ni ato naandan
Pero kita nagpakabuta lamang

Sus inday pa inglish inglish
Pagbantay kay dool kas tolish
Ug daun ikaw mabuntish

Bugoy

Hoy mga badlungon
Ayaw na tawon ug pagpabuyag
Tanawa ra mata mo sige lang ug nga-ag
Tagay dri suyop didto
Ayaw patunto kay ikaw maimperno

Sus Ginoo
Ngano man tawon
Daghan naboang tungod sa aso
Kay utak mag uga sagdi lang
way kaso

Ugma mo hunahunaa
Samtang sayo pa
Basin unya magmahay ka
Maoy imong mamat-an patay naka.

hala ka...

Gubat sa Mindanao

Gubat sa Mindanao
Kanus -a pa mahanaw
Kahakug ug kaugalingong interes
Lang gipatig babaw

Kalooy sa mga tawo
Nga nahimong taguanan sa mga tonto
Hala sige pabuto pabuto
Arun ang kaldero mangayabo.

Sibilyan giisyohan nalang
Ug armas arun mapugngan
Ang MILF sa ilang lakang
Ang pag ilog sa yutang natawhan.

Aku Giaampo ug gihangyo
Kahusay ug Kalinaw
Sa Mindanao ipatagamtam
Arun dili na intawon kami magpalayo

Gubat Gihapon

Igsoon pagmata
Sigaa imong mata
Kay gubat na raba
Hala pangandam
Pagbaid ug sundang
Arun rebelde mapakgang
Arun gubat maundang
Mama, Tatay, Ate Kuya
Gusto ko kape...oi mga silingan
Kita managan kay naay mga rebeldeng kawatan
Arun ginhawa mo dili moundang
Hoy! Dili ba mahimo nga walay dugo motulo?
Wala ba ka masayang daghan kinabuhi nawagtang
Imong Igsoon ug katilingban.

(first posted in my muliply sept 1, 2008)

PILIPINAS

Nasud ko
Malooy mo
Krisis Kaayo
Magbinuang pa intawon mo?

Sinakung Bugas Nawala
Gidung-ag sa kalaha
Sa kahakog sa laing nasud gibaligya
Magbinuang gihapon mo?

Kwarta giani
Intawon bahini mi
Nagbayad baya me
Mangilad gihapon mo?

Nabusog ka lagi
Apan gikaon mo hugaw pa's tae
Ayu pang kabos sud-an ug asin
Maayo man mamahin.

Adets Adets

Sa langit galupad ang Adek-Adek
Hoy tugpa na Ang tawag nila
Saa mga tawo dagko ug mata
Pwerting pulaha
Gihiloan sa diay sa negosyo sa yawa.
Karun asa na?

Nagbag-o na bya ko
Nanay ko lipay kaayo
Apan pastilan ang tonto
Nagpademonyo
Kay nalabyan ma's aso.

Wala ko kapugong
Sa rehab ko mipaingon
Arun mangkon
Ang sober nga giingon

Sa pagkadugayan
Akung naangkon ang kagawasan
Sa Pagkaulipon sa druga gibiyaan
Kay akung nakita ngadto sa unahan
Ngitngit pas alkitran kung dili nako undangan

Karun akung ampingan
Mentras buhi pas kalibutan
Grasya ni sa Ginoo
Nga atong hinulman.

Getting the Project Done

I never dream of Architectural and Interior work. I don’t have the technical skill, background, experience and formal studies. For the record, after finishing my fine art course I was working as creative designer for advertising firm in Cebu for almost 2 years. It is the world of graphic designing in advertising. In contrast, where am I now? Here standing myself as a post and lentil in my new work structure. It is a matter of choosing the right tool and knowing where to tap.

The requirement of passing the job offer is has the skill on freehand drawing. Easy! So I grab it. Truth of what pushes me to that decision was dreaming of going abroad. It is a common notion that mostly overseas people have a lot of money and usually consider high profile. Definitely it is not. The reason is about helping my family and to support them financially.

Almost two years now in my work, work load runs along with my system. Sales profit increase and work job intensify. High quality finished at a reasonable price is the secret. Clients will keep on coming back. Then I began to love my work, giving importance of what I am doing and just keep on doing the best of what I can do. The formula is graphic design in the world of architecture. This is life to offer.

Nevertheless, still the project is not yet done. The project is all about my life’s journey. It is considered as one step forward into the path. Climbing up to the highest pick of your success where you’re beyond horizon of your dreams.

STRING OF GUITAR

By: Joel Mutia

Chords of music
Runs trough veins
Each string a life of it brings
Love to play guitar
A guitar of life plucking
Strumming happy
Sometimes Sad
Lead extreme
Life in a guitar
Create chord and tabs of life
How you play guitar
Is how you play life

THE SADDEST RETURN

By: Joel Mutia

Do you experience what they called “Cold Feet”. Yes, that’s what happens to me almost 2 yrs past. Before I decided to work abroad, there were so many things to weigh in until a verdict is made. It is about family, work, friend, work environment.
I remember what my mother told me going abroad requires a “ hugot bakos” a bisaya term which means A Tightly Fasten Belt. My sisters apply this principle and she survives for almost 13 year s in Saudi.

Supposed to be my flight was set 2 weeks earlier to my new schedule. For the reason of having Cold Feet experience. Things changed. Undecided in short period of time still confused which path I will follow. The secret is FAMILY. To work overseas in order to help and support my family.

After a year and months past, I come back home to Philippines for emergency reason. Thanks to my kindhearted bosses for they allow me to leave even If I didn’t finished the 2 years of stay. I consider it the Saddest Situation.

I’ve lose my father. He died Last April 7. I consider him as my Best Father. I remember him teaching me to draw, how to catch fish, a lot of things. And it is fun. I enjoy I love to be with him. For all my bro and sisters, I am the closest to him.
While I’m on my way to bus station, my phone rang and my sister was calling me. The heartbreaking news I ever heard. All I can do is to cry out while holding the lamp post just in front of me. I wanted to scream and I’m out of myself a minute. I cannot define my feeling that moment. I dream of a blink of an eye I can be beside my father.

The saddest return maybe the reason of my Cold Feet Experience.
My dear friends, if you still have your parent with you, do please show them how you love them and how you treasure them. Respect your parents. They are the Best parents in the world. Don’t wait the time you will experience the Saddest Return. Don’t be “cold feet” about your loved to your parents.

ABROAD LAGI

By: Joel Mutia

Nakabalo baka kung kinsa ang bag-ong gitawag nga mga Bayani sa bag-ong panahon?
Gibana-bana nga minilyon na ang tala sa pagpanglangyaw sa laing nasud ang gitawag ug OFW (overseas Filipino worker) kanhing gitawag nga Overseas Contract Worker ang bag-ong bayani sa karun. Bisag asang nasura duna gayod kay makit-an nga pinoy, daw sa bagang doot sa isda sa kadagatan. Nagtrabaho sa matag usa nga abilidad.

Tungod sa pagtuo nga sa pagpalangyaw sa gawas nasud makalingkawas ang pamilya sa kalisod sa kinabuhi. Sa lugar sa Hapon, mga Katabang (housemaid) ang naguna, sa Europa mga Nurses or Caregiver, sa Middle East mga Skilled worker, Engineers, Architects tungod sa pagpadayon nga booming construction sa maong lugar. Sa karun padayon gihapon ang pagsaka sa ihap sa mga gitawag ug OFW.

Sa laing bahin, gisakyan sa mga Tulisan ang maong kalihukan. Migara ang mga illegal recruiter, mga mangingilad. Paghatag ug tabang nga pagsaad nga dunay trabaho ug dakong sweldo ang kahulat . Ug bag –uhay lang gibalita nga dunay 700 ka mga nangailad sa isa ka babaye, trabaho padulong sa Europa ug padayon pa ang pagsikop sa maong gituong suspek. Subo palangdungon nga ang uban gibayaan ang mga desinteng trabaho, pagmaligya sa kabtangan, pagpangutang sa taas nga interes arun lamang makagawas bayad sa gitawag nga placement fee. Hinaot nga kini maaksyonan na sa atong pangkagamhanan ug makitil na kining mga di maayong kalihukan.

ABROAD? Ah pagkalami paminawon. Humot kaayo sa kabaryohan kung kadungog kag pulong abroad. Naandan na kung abroad ka. Ayahay gayud ka. Mao kana ang kalagmitan hukom sa atong mga igsoon. Apan wa sila kabalo nga dili diay intawon lalim ang bunyagan ka ug Abroad. Diha dala nimo ang kasakit sa pag biya sa imong minahal sa kinbuhi. Tungod kay kontrata sa 2 hantod 4 ka tuig man ang kasagaraan mahitabo. Gadaghanan nagkanayun nga ang pag langyaw sama sa usa ka sugal mahimong ikaw ang mananaog og usab ikaw pweding mapildi. Ang uban swerte-swerte lang daw. Apan duna sab uban pakyas.

Naandan na sa matag Pinoy Abroad ang Pamilya Una perminti sa linya. Pagahin sa nadawat nga sweldo ug pagpadala nga gitawag nila ug binulan nga remittance. Lahi pud nang gitawag nga Balikbayan box. Kalgmitan madawat sa pamilya sa pinas panahon sa pasko. Wa sila kabalo nga gibilaran intwon ug huna-huna kung usa ang saktong regalo para ni tatay, nanay ug mga igsoon. Bahalag made in China basta gikan abroad manindot na kini kanila.

Swerte na kaayo ka kung ikaw nakapundar sa pinas, nakatunkod kag kaugalingong balay, dunay gamay negosyo. Ayahay na gayod ka ana. Apan subo palandungon nga duna sab atong mga kaigsoonan nga nangpildi sa sugal. Pakyas sa trabaho, gimaltrato sa amo ug gani ang uban gidagmalan ug gigamit. Unang biktima niini ang mga House maid (Domestic Helper). Pasalamat gihapon ta ka yang uban luwas sa disgrasya ug diha misilong sa atong mga Embahada sa matag nasud. Sa Dubai, kagdahan sa mg Pinoy toa midangop sa Kish Island. Lugar nga gawasanan kung panahon expire na ilang gikotan nga visa. Ug naghulat kung kinsa ang muhatag ug bagong trabaho ug visa. Apan sa lugar palang resgo na kaayo ang siguridad. Naa ang pag antos sa daw tumang kainit ug katugnaw. Pakig uban sa laing lahi nga sa usahay dili maagwanta ang baho. Pag kaon sa mga mantikaong pagkaon ug uban pa arun lang maklingkwas.

Apan bilib gihapon ang mga employer nato. Sa atong abilidad nga sweto sa tanan. Makahibalong modiskarte sa matag sitwasyon o matag problema ilabina sa natad sa pagpanarbaho. Tungod niini mas taas ug porcento ang napapauli sa mga laing lahi itandi sa mga pinoy worker tungod sa global recession .

Isip pag tapos, ABROAD ba gyud ang mga giila nga bagong bayani? Ikaw ra ang mabalo niini sa tubag. Ang Goberno nato hinaot ug ilang hatagan ug dugang pagbantay siguridad ang matag OFW. Dili lang tungod sa remittances ilabina ang paghatag ug maayong imahe sa ubang nasud kung unsa ang abilidad nato nga dili matupngan sa ubang nasud. Kayod OFW. Bayani ka sa dughan sa imong pamilya.